Νευροαναπτυξιακή Κινησιολογική Διαγνωστική

Η αναγκαιότητα της πρώιμης διάγνωσης των κινητικών διαταραχών στα νεογνά και στα βρέφη έχει επανειλημμένα τονιστεί στην διεθνή βιβλιογραφία.

Η δυσκολία να αξιολογηθεί η νευρολογική υγεία ενός νεογέννητου, επιβεβαιώνεται όχι μόνο από τον σημαντικό αριθμό των σχημάτων νευρολογικής αξιολόγησης που έχουν προταθεί τα τελευταία 20 χρόνια, αλλά και από την ύπαρξη παιδιών με νευρολογικές παθήσεις που δεν κατέστη δυνατόν να διαγνωστεί το πρόβλημα τους σε νεογνική ηλικία.

Η κατά Vojta Νευροαναπτυξιακή Κινησιολογική Διαγνωστική είναι νευρολογικός κλινικός έλεγχος. Αφορά νεογνά, βρέφη και μωρά. Μπορεί να γίνει από την πρώτη ημέρα ζωής του παιδιού, μέχρι αυτό να πατήσει στα πόδια του. Στις πρώτες ημέρες του νεογνού η κινητική βλάβη δεν είναι εγκατεστημένη και η πρώιμη διάγνωση σημαίνει έγκαιρη έναρξη της κατά Vojta φυσικοθεραπευτικής αγωγής, με στόχο την εκμετάλλευση της πλαστικότητας του εγκεφάλου.

Η πρώιμη διάγνωση, όταν ακολουθείται και από έγκαιρη έναρξη της κατά Vojta θεραπείας, έχει θεαματικά αποτελέσματα στην αποκατάσταση παιδιών με εγκεφαλοπάθειες. Τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύονται κάθε χρόνο από τα Κέντρο Vojta σε όλο τον κόσμο, το επιβεβαιώνουν περίτρανα.

Ο Vojta πρότεινε μία μέθοδο που αποτελείται από 3 τμήματα για την κλινική εξέταση της ανάπτυξης του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος:

1. Παρατήρηση της αυθόρμητης κινητικότητας του βρέφους

Το παιδί από την ημέρα της γέννησης του μέχρι να φτάσει στην αυτόνομη διποδική βάδιση περνάει από διάφορα αναπτυξιακά στάδια. Σε κάθε στάδιο παίρνει χαρακτηριστικές θέσεις στο σώμα του. Η παρατήρηση οδηγεί στην ανακάλυψη όποιων παρεκκλίσεων από το φυσιολογικό, και στην εξαγωγή συμπερασμάτων για την οργάνωση της λειτουργίας του εγκεφάλου ανάλογα με την ηλικία του βρέφους.

2. Έλεγχος 7 προκλητών αντανακλαστικών θέσης

Τα αντανακλαστικά θέσης είναι οι κινητικές απαντήσεις που προκαλούνται στο νεογνό, από συγκεκριμένες αλλαγές της θέσης του σώματος. Τα αντανακλαστικά θέσης είναι εφτά, ένα φέρει το όνομα του καθηγητή, αλλά όλα είναι τροποποιημένα από τον ίδιο τον Vojta. Η κινητική συμπεριφορά των άκρων και του κορμού δείχνει την κινητική ηλικία του παιδιού, την ωρίμανση του κεντρικού νευρικού συστήματος αλλά και την πιθανή παθολογία και το είδος της. Αποτελούν σίγουρους οδηγούς στην διάγνωση της ανάπτυξης από νεογνική ηλικία

Αντανακλαστικό Vojta	Αντανακλαστικό Peiper - Isbert
Αντανακλαστικό Collis  οριζόντιο	Αντανακλαστικό Collis  κατακόρυφο
Αντανακλαστικό ανάρτησης από τις  μασχάλες	Αντανακλαστικό Έλξης

Αντανακλαστικό Landau

3. Έλεγχος των αρχέγονων αντανακλαστικών

Είναι κλασσικός νευρολογικός παιδιατρικός έλεγχος, αλλά έχει μικρή διαγνωστική αξία λόγω του μεγάλου χρόνου παραμονής τους στο νεογνό. Αυτά παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να θεωρηθεί η παραμονή τους σαν δείκτης παθολογίας και άρα χάνεται το πλεονέκτημα της πρώιμης και έγκαιρης έναρξης θεραπείας

Για παράδειγμα:

Το αντανακλαστικό της σύλληψης (δερματικό αντανακλαστικό) εκλύεται τοποθετώντας το δάκτυλό μας στην παλάμη του νεογέννητου, οπότε αυτό κλείνει τα δάκτυλα, συλλαμβάνοντας το αντικείμενο. Υπάρχει από την ημέρα της γέννησης μέχρι την εμφάνιση της λειτουργίας της στήριξης και της σύλληψης του χεριού.

Εάν παραμείνει στον 5ο – 6ο μήνα σημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης δυσκινητικής μορφής ενώ μετά το 2ο τρίμηνο υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης σπαστικότητας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να περιμένουμε μέχρι τον 6^ο μήνα μέχρι να υποψιαστούμε την πιθανή παθολογία του παιδιού και μετά να ξεκινήσουμε θεραπεία, με συνέπεια να χαθεί πολύτιμος χρόνος.

Υπάρχουν πολλές μελέτες που επιβεβαιώνουν την αξιοπιστία της διαγνωστικής του Vojta, με πολυαριθμότερες αυτές του Dr Massao Tommi (Osaka, Ιαπωνία) και του Chung-Sik Chun στην Κορέα.

Με την μέθοδο του (Διαγνωστική και Θεραπευτική) ο Vojta άνοιξε έναν καινούργιο δρόμο στον τομέα της κινητικής αποκατάστασης αυτής της μειοψηφίας. Η μέθοδος Vojta δείχνει την κατεύθυνση στον δρόμο της ελπίδας, που είναι η βελτίωση της κινητικής κατάστασης των ατόμων που χτυπήθηκαν σε νεαρή ηλικία από νευρολογικές παθήσεις.